KIẾN THỨC ĐẶC THÙ - ĐỂ KHÔNG THỂ THAY THẾ
Mình nhớ lần đầu tiên nghe đến cụm từ “kiến thức đặc thù” – Specific Knowledge – Mình đã khá bối rối. Nó không phải thứ bạn học được trong sách giáo khoa, cũng không phải thứ bạn có thể luyện tập một cách máy móc. Thậm chí, mình đã từng thử “học theo trend” để mong nổi bật trong công việc, nhưng kết quả chỉ là sự lãng phí thời gian và công sức. Rồi mình nhận ra: kiến thức đặc thù là thứ bạn phải tự mình khám phá, dựa trên đam mê, sở thích và cả trải nghiệm cá nhân.

Qua làm việc, tôi rút ra một số bài học quan trọng về cách xây dựng và vận dụng kiến thức đặc thù mà tôi muốn chia sẻ.
1. Kiến thức đặc thù xuất phát từ đam mê
Bạn sẽ không học sâu vào một lĩnh vực nếu nó không thực sự khiến bạn tò mò. Tôi từng mê mẩn việc cách quản trị, cụ thể là mong muốn làm chủ 1 doanh nghiệp cho riêng mình. Khi đó, việc tìm hiểu các video, sách và thử nghiệm các phương pháp khác nhau ở nghề Nhân Sự với tôi chẳng khác gì đang chơi một trò chơi. Nếu bạn không yêu thích, bạn sẽ nhanh chóng bỏ cuộc. Và rất cảm ơn các Sếp, người Thầy đã cho tôi môi trường để thực hành những gì tôi tò mò…
2. Không thể “luyện tập” để có kiến thức đặc thù
Tôi từng nghĩ rằng nếu chăm chỉ học một kỹ năng đủ lâu, tôi sẽ trở nên đặc biệt. Thực tế thì không. Nếu ai cũng học giống nhau, giá trị sẽ sụt giảm. Ví dụ, tôi thấy nhiều người học lập trình online nhưng chỉ theo kiểu copy-paste, họ vẫn dễ bị thay thế. Ngược lại, những người tự mày mò, sáng tạo ra giải pháp mới mới thực sự nổi bật.
3. Kiến thức đặc thù thường là sáng tạo hoặc kỹ thuật
Những kỹ năng đặc thù không phải lúc nào cũng rõ ràng. Chúng có thể là khả năng phân tích dữ liệu, khả năng viết thu hút, hoặc thậm chí là tạo meme lan tỏa rộng rãi. Cá nhân tôi, việc làm trong nghề nhân sự có muôn hình vạn trạng, từ đối nhân xử thế với cấp trên, dưới và đồng nghiệp cần những phương pháp khác nhau, và những lần xử lý sai khiến tôi ám ảnh và áy náy. Nhưng tôi vẫn đam mê nó như nguồn nhiên liệu sống.

Hình Mình hồi tốt nghiệp UEH - 2/8/2025
4. Học qua trải nghiệm thực tế
Không ai có thể dạy bạn tất cả. Tôi nhận ra điều này khi thực tập tại một công ty khởi nghiệp. Những kiến thức tôi thu được không nằm trong sách vở mà là trải nghiệm thực tế: giải quyết vấn đề bất ngờ, thuyết phục, tự mình thiết kế thử nghiệm. Thực hành và trải nghiệm là cách duy nhất để kiến thức đặc thù bám sâu vào bạn.
5. Theo dõi phản hồi từ người khác
Thiên hướng của bạn thường được phản ánh bởi người xung quanh. Tôi nhớ mẹ tôi từng nói: “Con hợp về nghề buôn hơn quân đội.” Lúc đó tôi không đồng ý, nhưng sau này mới nhận ra bà thấy đúng: tôi tự nhiên quan tâm đến cách vận hành, hành vi con người và tối ưu hóa quy trình kinh doanh. Đôi khi, những gợi ý từ bên ngoài giúp bạn nhận ra năng lực tiềm ẩn mà bạn chưa thấy.
Hãy để ý những lời nhận xét từ những người thân thiết và hiểu bạn nhất.
6. Kết hợp kiến thức đặc thù với kỹ năng bán hàng
Kiến thức đặc thù chỉ có giá trị khi bạn biết cách dùng nó. Tôi vừa xây dựng, vừa bán được sản phẩm, dự án và ý tưởng. Biết cách tạo ra giá trị, biết cách truyền tải giá trị đó cho người khác – đó mới là sức mạnh thực sự. Tôi luôn nhớ câu nói của Bill Gates: “Thà dạy kỹ sư cách bán hàng còn hơn dạy người bán hàng cách kỹ sư.”
Hãy học thêm về marketing và bán hàng, tôi viết blog cũng nhiều khi để bán bản thân tôi với giá cao hơn khi đi làm thuê
7. Hãy chơi và đam mê với kiến thức của bạn
Xây dựng kiến thức đặc thù không phải là ép bản thân, mà là tìm những thứ bạn thấy thú vị và dốc hết sức. Với tôi, việc Kinh Doanh và Tâm Lý con người giống như trò chơi: càng chơi, càng muốn khám phá sâu hơn.
Kết lại
Kiến thức đặc thù là tài sản quý giá nhất bạn có thể xây dựng. Nó đến từ sự tò mò, trải nghiệm, sáng tạo và cả phản hồi từ những người xung quanh. Hãy tìm những gì bạn thực sự thích, dốc hết sức với nó, và học cách kết hợp với kỹ năng bán hàng – lúc đó bạn sẽ trở nên không thể thay thế.
Đừng chạy theo trend, đừng học theo số đông (nếu học theo số đông bạn phải nhắm bạn là người xuất sắc nhất, núi cao còn có núi cao hơn). Hãy theo đuổi đam mê và khám phá thiên hướng bản thân. Vì chỉ khi đó, bạn mới tạo ra giá trị mà không ai có thể thay thế.
Hoàng Nguyễn Thái - Chia sẻ những điều hay từ những cuốn sách tinh hoa
Chuỗi bài viết
Làm Giàu Không Có May Mắn
Phần 2 / 12

